532
Views

Örümceklerin genellikle sekiz gözü vardır ama onların çok azı iyi bir görüşe sahiptir.

Bunun yüzden avlarını bulmak ve gezinmek için dokunma, titreşim ve tat uyarıcılarına güvenirler. Çoğu geceleri ağ örmeyi, avlanma veya gezinme aktivitelerini algılarken gündüzleriyse yırtıcılarına karşı hızlı tepkiler vermeyi sağlayan ani hareketleri (örneğin ağlardan düşme) teşvik eden ışık-karanlık yoğunluk değişimlerinden biraz daha fazlasını algılayabilir. Bazı örümceklerin polarize ışığı algılayabilen orta gözleri vardır ve avlanırken gezinmek için bu yeteneklerini kullanırlar.

Ancak birkaç örümcek türü için avlanma, av yakalama, eşleri ve rakipleri tanıma açısından iyi bir görüş hayati önem taşır. Bunlara gündüz aktif zıplayan örümcekler (Salticidae), çiçek örümcekleri (Thomisidae), kurt örümcekleri (Lycosidae) ve ağ atan örümcekler (Deinopidae) dahildir. Bunlar daha çok alacakaranlıkta veya gecenin ilerleyen saatlerinde görülür.

Göz tipleri

Sekiz göz (E) genellikle kabuğun ön tarafında iki sıra halinde yerleştirilmiştir. Sıralar ön (A) veya arka (P) olarak tanımlanır ve sıra içindeki pozisyon yanal (L) veya medyan (M) olur. AME veya doğrudan gözler, diğer dolaylı gözlerden (ALE, PLE, PME) yapı olarak belirgin şekilde farklıdır. Doğrudan gözler koyu görünürken, dolaylı gözler genellikle ışığa duyarlı retinanın arkasında tapetum adı verilen ışık yansıtan kristallerden oluşan bir tabakaya sahiptir ve bu gözlere gümüşi bir görünüm kazandırır. Tapetum görsel duyarlılığı artırır çünkü ışığa duyarlı retina hücrelerine giren ışık hemen bunların içinden yansıtılır ve böylece görüntü yoğunlaşır. Bu dolaylı gözler düşük ışık yoğunluklarında görmeye adapte olmuştur ve iyi görüşe sahip örümceklerde mercekleri genellikle büyüktür. Örümcek gözü mercekleri görüntü parlaklıkları (çok düşük F-sayıları) açısından fotoğrafik merceklerden daha iyidir. Ancak, örümcek gözü retinalarının çoğu nispeten kaba taneli reseptör hücre mozaiklerine sahip olduğundan, bu görüntülerin çözünürlüğü insan gözünde olduğundan çok daha zayıftır.

Yansıtıcı gözler

Çoğu kurt örümceği (Lycosidae) alacakaranlık ve ay ışığının loş ışığında avlanır. Dört büyük arka gözlerinde düşük ışık koşullarında avın hareketini tespit etmelerini sağlayan iyi gelişmiş tapeta bulunur. Büyük gözlerindeki tapeta fener ışığında parladığı için kurt örümcekleri geceleri kolayca fark edilebilir.

Arama ışığı gözler

Ağ atan örümceklerin (Deinopidae) sekiz gözü vardır. Sadece bir cinste, Deinopis’te arka gözlerden ikisi (PME) muazzam şekilde büyümüştür. Büyük, kavisli mercekleri ikiz arama ışıkları gibi öne bakar ve örümceklere oldukça tehditkar bir görünüm verir.

En büyük iki göz, olağanüstü düşük ışıkta gece görüşü sağlamakta uzmanlaşmıştır. Geniş bir görüş alanı sağlayan ve mevcut ışığı çok verimli bir şekilde toplayan muazzam mercekleri vardır. Merceklerin F sayısı 0.58’dir, bu da mevcut ışığı bir kediden (F 0.9) veya bir baykuştan (F 1.1) daha verimli bir şekilde yoğunlaştırabilecekleri anlamına gelir. Her gece bu gözlerin içinde ışığa duyarlı zarın geniş bir alanı üretilir (ve şafak vakti hızla tekrar yok edilir).

Büyük, güçlü merceklerin ve yeni ışığa duyarlı zarın gece üretiminin bu dikkat çekici kombinasyonu, ağ atan örümceklerin avlarını gece doğru bir şekilde takip etmelerini ve ağlarına almalarını sağlar. İlginçtir ki, bunu son derece hassas dolaylı gözlere sahip diğer örümceklerde bulunan yansıtıcı tabaka olan tapetumun yardımı olmadan yaparlar. Ağın altındaki bir yaprağın üzerinde bulunan beyaz dışkı lekeleri, örümceğin oraya yerleştirdiği nişan noktalarıdır.

Çok amaçlı görüşe sahip gün ışığı avcıları

Zıplayan örümcekler (Salticidae) gündüzleri en aktif olanlardır. Avlanmak, eşlerini ve düşmanlarını tanımak için kullandıkları mükemmel bir görüşe sahiptirler. Zıplayan örümcekler arka bacaklarından güç alarak kendi vücut uzunluklarının 20 katından daha uzun bir mesafeye sıçrayabilirler. Ama avlarının üstüne atlarken daha kısa ve daha isabetli sıçramalar yaparlar. Zıplayan örümceklerin gözleri avlanırken üç farklı göz setini kullanarak üç farklı şekilde görür:

*Örümcek uzaktaki avının hareketini ilk olarak yan gözleri (PLE) ile algılar. Bu gözler bulanık ve geniş açılı bir görüntü sağlar.

*Hareket algılandığında, örümcek o yöne döner ve büyük, orta ön gözleriyle (AME) hareket eden avına kilitlenir. Bu gözlerin renkli, net, odaklanmış bir telefoto görüntü sağladığı tahmin ediliyor. Örümcek hem vücut hareketleriyle hem de kaslarını kullanarak uzun göz kapsüllerini içten döndürerek hareket eden avını izleyebilir ve böylece her bir gözün ışığa duyarlı retinası av üzerinde kilitli kalır.

*İyice yaklaşırken avına olan mesafeyi ölçmek için yan ön gözlerini (ALE) kullanır. Avın yeterince yakın olduğuna karar verdiğinde (yaklaşık 2 cm – 3 cm) sıçrar.

Günlük yaşamlarının hemen her alanında ipeği kullanan tek hayvanlardır.

kaynak

Makale Etiketleri:
· ·
Makale Kategorileri:
MANŞET · VE DİĞER