Arkeologlar güneybatı İskoçya’da 17. yüzyıla ait bir futbol sahasının kalıntılarını bulduklarını söylüyor.
İngiltere uzun zamandır futbolun doğum yeri olduğunu iddia ediyor ve tüm dünyada futbolun beşiği olarak biliniyor. Ama araştırmacılar kısa süre önce bir yer keşfetti ve buranın İskoçya’da 17. yüzyıldan kalma bir futbol sahası olduğunu düşünüyorlar. Araştırmacılar bulgunun futbolun İngiltere’de değil İskoçya’da icat edildiğini kanıtladığını savunuyorlar.
Glasgow’daki İskoç Futbol Müzesi’ni kuran ve sahanın bulunmasına yardım eden Ged O’Brien, New York Times’tan Franz Lidz’e “Keşfimiz spor tarihçileri için ciddi sonuçlar doğuruyor. Güzel oyunun kökenleri hakkında bildiklerini düşündükleri her şeyi yeniden yazmak zorunda kalacaklar” diyor.
1627 ile 1638 yılları arasında İskoçya’nın Kirkcudbrightshire bölgesindeki Anworth kasabasındaki bir Presbiteryen kilisesinde papaz olan Samuel Rutherford’a ait bir mektup keşfettiklerinde sahayı aramaya başladılar.
Telegraph’tan Ben Rumsby’ye göre papaz mektubunda şöyle diyordu: “Mossrobin çiftliğinde, insanların Şabat öğleden sonraları futbol oynadığı bir arazi parçası vardı.” Papaz daha sonra kilise cemaatine sporcuların sahada oynamasına mani olmaları için sahanın etrafına taş koymaları talimatını vermiş.
Bunu okuyan O’Brien ve bir arkeolog ekibi taşları aramaya karar verdi. Gerçekten de, 147 fit genişliğinde ve 280 fit uzunluğunda düz bir alanda sıralanmış 14 büyük kaya buldular. Ekip ayrıca, sahanın kenarlarına giden beş iz buldu.
Analizlere göre taşların oraya yerleştirilme sebebi kesinlikle tarım arazileri arasındaki sınırı işaretlemek veya hayvanların etrafına çit yapmak değil. Toprak örnekleri taşların yaklaşık 400 yıl önce oraya yerleştirildiğini gösteriyor ve bu da Rutherford’un mektubunun zamanlamasıyla örtüşüyor.
Projede çalışan Archaeology Scotland’dan arkeolog Phil Richardson, Telegraph’a “Bu bir duvar değil. Belirli bir olayın -bu durumda futbol- gerçekleşmesini engellemek için kurulan geçici bir bariyer” dedi.
O’Brien’a göre eğer kasabanın sakinleri her Pazar futbol oynuyorlarsa oyun için üzerinde anlaşılmış bir dizi kural koymuş olmaları gerekiyor. Muhtemelen oyunun şiddet içeren bir versiyonunu oynamıyorlardı çünkü Pazartesi günü yaralanmadan işe gidebilmeleri gerekiyordu.
O’Brien, Telegraph’a “Bu, modern dünya futbolunun atası, büyükbabası ve İskoç” dedi.
Bu yoruma katılmayanlar da var. Şehrin futbol mirasını korumayı amaçlayan bir İngiliz yardım kuruluşu olan Sheffield Home of Football’un mütevelli heyeti üyesi Steve Wood, Times’a “Belki de İskoçlar Mossrobin çiftliğinde futbol oynuyorlardı, ama oyunlarının modern futbolla bilinen bir bağlantısı olmayabilir” dedi. Sheffield, 1857’de kurulan dünyanın en eski futbol kulübü Sheffield F.C.’ye ev sahipliği yapıyor.
Tarihçiler uzun zamandır modern futbolun, Orta Çağ’da popüler olan ve neredeyse hiç kuralı ve belirli bir zaman sınırı olmayan kaotik, şiddet dolu bir oyun olan “çete futbolu”ndan evrildiğini teorize etti.
Ama 19. yüzyılın ortalarında futbolcular bir dizi kural taslağı hazırlamaya karar verdiler. Bunlar 1863’te kurulan Londra’daki Futbol Federasyonu tarafından kabul edildi.
O’Brien’ın kanıtlara ilişkin yorumuna göre, İskoçya’daki futbolcular oyunu 200 yıldan daha fazla bir zaman önce icat etmişlerdi.
O’Brien BBC İskoçya’nın “A View From the Terrace” programında “Futbol İskoçya’da yüzlerce yıldır oynanıyor. Çete futbolu değil, gerçek futbol” dedi.
görsel:. Pixabay
smithsonian