Bilim insanları, milyonlarca kilometre buzun altında saklı kıtayı ortaya çıkarmak için onlarca yıllık verileri derledi.
Eğer mecbur kalsaydınız Antarktika’nın buzlarını nasıl yok ederdiniz? Ya bizi korkunç bir sona götüren iklim değişikliğinden medet umarsınız ya da uçaklar, Ski-Doo’lar ve son teknolojiyle donanmış insanlarla birlikte onlarca yıl boyunca üzerinde uçabilirsiniz. Bir grup bilim insanı bu soruyu yanıtlamaya koyulduğunda ikincisini tercih etti.
Mart ayında, British Antarctic Survey liderliğindeki uluslararası bir bilim insanları ekibi, Antarktika’nın jeolojik yeraltı dünyasının şimdiye kadar yapılmış en yüksek çözünürlüklü haritasını yayınladı. Kıta her zaman buzlar altında değildi. Aslında buz, yüz milyonlarca, hatta milyarlarca yıldır orada duran eski bir kayalık temelin üzerindeki nispeten yeni katman. Şimdi, tüm bu buzun içinden geçen teknoloji sayesinde herkes kıtanın önceki haline bakabilir.
Harita, Antarktika’nın buzsuz coğrafyasını şaşırtıcı bir netlikle ortaya koyuyor. Derin kanyonlar devasa dağ sıralarının etrafında kıvrılıyor. Bazı alçak bölgeler günümüzde deniz seviyesinin altında kalıyor. Belirli bir yarığın üzerindeki buz neredeyse beş kilometre kalınlığında.
Yapılan işi görsel olarak etkileyici bir harita yapmaktan daha fazlası. Antarktika’nın buzlarının çoğu fosil yakıtlar yüzünden eriyor. Buzun nerede ince ve savunmasız olduğunu bilmek ve eriyen suyunun okyanusa akacağı yeri görebilmek, buzul bilimcilere ve iklim bilimcilere Dünya’nın en büyük eriyen buz koleksiyonunun dünyadaki deniz seviyelerini nasıl değiştireceği konusunda ipuçları veriyor.
görsel: British Antarctic Survey tarafından Mart 2025’te yayınlanan Bedmap3, Antarktika’nın buz tabakalarının altındaki jeolojik yeraltı dünyasının şimdiye kadar yapılmış en yüksek çözünürlüklü haritasıdır. Pritchard, H., ve diğerleri (2025) / British Antarctic Survey
atlas obscura
